45 Kanunda düzenleme içeren Torba Yasa, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçti. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, Somalı madenciler, taşeron sistemi ve birçok vergi cezasının yeniden yapılandırılmasıyla ilgili düzenlemeleri içeren “torba tasarıyı” kabul etti

37 günlük mesainin ardından 45 kanunda düzenleme içeren Torba kanun tasarısı , Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. AKP’nin yerel seçimlerin ardından gündeme getirdiği yasal değişikleri de içeren torba yasadan işçi ve memurların beklentilerini karşılayacak, çalışma yaşamında ki koşulları iyileştirecek ve taşerona kadro müjdesini karşılayacak düzenlemeler çıkmadı.

Soma’daki maden katliamının ardından maden çalışanlarına yönelik düzenlemelerin de eklendiği Torba kanun tasarısı , 60 maddeyle başlamış ancak önergelerle 150 maddeye kadar ulaşmıştı.

Tasarı , maden çalışanlarına yönelik düzenlemelerin yanı sıra , taşeron işçiler , kamu alacaklarının yapılandırılması , eğitim sistemi , özelleştirme ve kentsel dönüşümünde aralarında bulunduğu bir çok alanda düzenlemeler getiriyor.

YERALTI İŞÇİSİNE KIDEM ŞARTI YOK, ‘YAŞAM ODASI’ DA YOK

Yasa, ağır çalışma koşulları içeren madencilikte taşeron çalışmayı yasal hale getiriyor. Bununla da yetinilmeyerek, maden işçilerinin olası kazalarda yaşamlarını güvenceye alacak “yaşam odaları”nın zorunlu hale getirilmesi için verilen öneri, AKP’nin karşı çıkmasıyla reddedildi.

İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’na göre, yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacak. Buna göre, yeraltı işlerinde bir gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek.

İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini, işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü olacak.

Zorunlu ve olağanüstü çalışılması gereken durumlar dışında, yeraltı maden işlerinde çalışanlara fazla çalışma yaptırılamayacak. Ancak, “zorunlu ve olağanüstü çalışılması gereken” durumların ne olduğu konusunda bir açıklık getirilmedi.

TAŞERONDA ‘MÜJDE’ BALONU PATLADI

Torba yasadan taşeron işçiler için aylarca propagandası yapılan müjde haberleri çıkmadı. Torbadan ne ‘güvenceli iş’ ne de kazanılmış davaların gereği olan ‘kadro’ uygulaması çıkmadı.

İdarelerce istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması halinde personel çalıştırılmasına dayalı yardımcı işlere ilişkin hizmetler için ihaleye çıkılabilecek. Bu kapsamda ihaleye çıkılabilecek yardımcı işlere ilişkin hizmet türlerini ayrı ayrı veya birlikte belirlemeye; işçi, işveren, memur konfederasyonları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı’nın görüşü ve Maliye Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkili olacak.

Gerekçeli müfettiş raporuna karşı tebliğ tarihinden itibaren 6 gün yerine, 30 iş günü içinde işverenlerce yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilecek. Böylelikle işverenin itiraz süresini kaçırması engelleyerek, kararın kesinleşmesinin önüne geçilecek.

HAVACILIK VE DENİZCİLİKTE İŞ GÜVENLİĞİ YOK

Yasada, son anda eklenen maddelerle, “şirketlerin uluslararası alanda rekabet gücünü artırmak” gerekçesiyle, havacılık ve denizcilik alanında çalışan işçilerin iş güvenliğini de ortadan kaldırıyor.

20 Haziran 2012′de değiştirilen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 2′nci maddesi iş güvenliği ve sağlığı kapsamında olmayan durumları tanımlıyor. Buna göre şu faaliyetler iş güvenliği ve sağlığı kapsamı dışında tutuluyor: “Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı’nın faaliyetleri. Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, ev hizmetleri, çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar ile hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan işyurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri.”

Hükümet bu maddeye şu fıkranın da eklenmesi için önerge verdi ve bu önerge de kabul edildi: “Uluslararası denizyolu ve havayolu taşımacılığı yapan araçların seyrüsefer halleri.” Buna göre havayolu ve denizyolu çalışanları artık iş güvenliği ve sağlığı kapsamında değil. 

KIDEM TAZMİNATI DÜZENLEMELERİ

Tasarıyla, kıdem tazminatına ilişkin düzenlemeler de yapılıyor. Buna göre, alt işverenin değişip değişmediğine bakılmaksızın, aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde çalışmış olanların, bu şekildeki çalışma sürelerine ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait iş yerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit edilecek.

Kıdem tazminatları, çalıştırıldığı son kamu kurum ve kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına aktarılacak. Kıdem tazminatı tutarı, iş yerlerinin bütçe tertibinde ve gider kalemlerinde yetip yetmediğine bakılmaksızın ödenecek.

EV İŞÇİLERİNE YARI SİGORTA, PATRONA MUAFİYET

Ev hizmetlerinde aynı kişi yanında ay içinde 10 günden az çalışanlar adına günlük kazanç alt sınırının yüzde 2′si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi çalıştıranlar tarafından ödenecek. Bu kişiler hakkında hastalık sigortası hükümleri uygulanmayacak. Bu kişiler, emeklilik ve genel sağlık sigortası primlerini istemeleri halinde kendileri yatıracak. Süresi içinde ödenmeyen primin ödenme hakkı düşecek.

Ev hizmetlerinde bir kişiyi ayda 10 günden az çalıştıranlar işveren sayılmayacak. İş kazası ve meslek hastalığı olaylarında, birisini ev hizmetinde çalıştıranlar işverenlerin yükümlülüklerinden muaf olacak.

Ev hizmetinde 10 günden fazla çalışanlar, “hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar” kapsamında sigortalı yapılacak. Sigorta bildirimini en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapmayan işverene asgari ücret tutarında ceza kesilecek.

4-C İŞÇİLERİ

Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı’nda 18 Kasım 2005 tarihinden 1 Ekim 2008 tarihine kadar 4-C’li olarak istihdam edilen geçici personele ödenen fazla çalışma ücretleri, prime esas esas kazancın hesabında dikkate alınmayacak. Buna göre tahakkuk ettirilip tahsilatı gerçekleştirilen tutarlar iade ve mahsup edilmeyecek.

36 BİN ÖĞRETMEN ATANACAK

35 bini öğretmen, bini de Milli Eğitim Bakanlığı’nın diğer hizmet sınıfı kadrolarına olmak üzere, 31 Aralık 2014 tarihine kadar 36 bin atama yapılacak.